Covid-19 olayı çıktı çıkalı nasıl önlem alacağımızı düşünüp duruyoruz. Bazen de abartıyoruz. Hatta kimimizde belki de salgın geçtikten sonrasında da devam edecek olan çeşitli takıntılar gelişti. Biz kendi vatandaşımızın bir şeyin bokunu çıkarmadan bırakmadığını düşünüyoruz ama Amerikanların da ne kadar fena olduğunu gözlemledik, gözlemlemeye devam ediyoruz. Gene bir abartılı davranış söz konusu: Amerika'da temizlik malzemesi kaynaklı zehirlenmelerde artış olmuş.
CDC (Hastalık Kontrolü Merkezleri), National Poison Data System (NPDS- "Ulusal Zehir Veri Sistemi") ve American Assosiaciton of Poison Control Centers ("Amerikan Zehir Kontrol Merkezleri Birliği") ekipleri, Şubat-Mart 2020 dönemindeki temizlik malzemeleri kaynaklı zehirlenme vakalarına ait kayıtları birleştirmiş ve 2018 ve 19'daki kayıtlarla karşılaştırmış.
2020 yılına ait dönemde tam 45.550 arama gelmiş. Bunların 28.159'u temizlik malzemeleri, 17.392'si dezenfektanlarla ilgiliymiş. 2018'de bir önceki yıla göre %20.4, 19'da ise %16.4 artış olmuş ama 2020'de bu artışlardan daha yüksek oranda bir artış olmuş. Yani direkt diyemeyiz ki "Bunlar Covid korkusundan kaynaklı", ama artışın zamanlaması da manidar şimdi.
Aramaların çoğu 5 yaş ve altı çocuklar için yapılmış. Bu aramalar 2018'de %40, 19'da ise toplamın %47'siymiş. Artışın en yüksek olduğu vakalar, temizlik malzemeleri arasında %61.2 ile çamaşır suyu, dezenfektanlar arasında ise alkolsüz el dezenfektanı (%36.7 artış) ve el temizleyicilerinde (%36.7 artış).
Zehirlenmeler genellikle soluma kaynaklı gerçekleşmiş. Belki bir temizlik malzemesini diğeriyle karıştırdılar ve karıştırılmaması gereken malzemelerdi bunlar. Belki de en baştan temizlik için kullanmamaları gereken şeyleri kullandılar ya da malzemenin dozunu abarttılar. Kim bilir? Soluma yoluyla maruziyet 2019'da 4713 vaka iken bu sayı temizlik malzemeleri için 2020'de 6379'a çıkmış. Yani %35.3'lük bir artış. Dezenfektanları soluyarak zehirlenme ise 569 vakadan 1188'e çıkmış. %108.8'lik bir artış bu.
Zehirlenme vakalarına iki örnek verilmiş.
VAKA-1
Yetişkin kadın. Haberlerde duyuyor: "Yeni aldığın tüm bakkal malzemelerini tüketmeden önce bi temizle". İyi, güzel. Ama uygulaması tuhaf: Lavaboyu %10 çamaşır suyu solüsyonu, sirke ve sıcak su karışımı ile dolduruyor, basıyor bakkal malzemesini de içine. Suya sokulamayacak bakkal malzemeleriyle uğraşıyor bir yandan. Değişik bir koku alıyor. Boğazı yanıyor gibi oluyor. Kokunun "klor" gibi bir koku olduğunu fark ediyor. Nefesi daralıyor, soluk almak zorlaşıyor, öksürüyor, hırıldıyor ve bir gayret 911'i arıyor. Ambulans geliyor, acile götürüyor. Orta düzeyli bir hipoksi yaşadığı anlaşılıyor kadının. Yani kan oksijen düzeyinin düşüşü söz konusu. Birkaç saate taburcu ediyorlar.
VAKA-2
Okul öncesi çocuğu. Evde tepkisiz halde bulunuyor. Mutfak masasında da yaklaşık 2 litrelik etanol bazlı el temizleyicisi şişesi. Kapağı açık.
Aileye soruyorlar, "Ne iş?". Aile, çocuğun ne kadar olduğunu bilmedikleri bir miktarda o şişeden içtiğini, başının döndüğünü, düşüp kafayı vurduğunu söylüyor. "İnşallah öyledir" diyor federaller şüpheli bakışlarla *.
Çocuk ambulansla acile götürülürken yolda kusuyor. Söylenene tepki vermiyor hala. Hastanede bakıyorlar ki kanındaki alkol düzeyi 273 mg/dL'yi bulmuş. ABD'de birçok eyalette 80'in üstüne çıktığınızda araç kullanamazsınız. Bir de okul öncesi çocuğu olduğunu düşünürsek, tepkisizleşmesini anlayabiliriz.
Çocuğumuz 2 güne taburcu oluyor.
Dediğim gibi, bu vakaların Covid korkusu kaynaklı olduğunu -ilk vaka hariç- kesin olarak söyleyemeyiz belki ama geçen senelere göre artışın kayda değer düzeyde olması da dikkat çekici. Bir diğer sevindirici nokta, Covid korkusuna temizlik önlemlerindeki abartı derecesini kendi canlarına mal olacak noktaya getirmemiş olmaları. Şans.
Kararında korku iyi. Fazlası ise korktuğu şeyden daha tehlikeli olabiliyor bile. Her şeyin fazlası zarar (Bilmiyorduk sanki, peh).
#diet #health #dieta #salud #diät #ernährung #gesundeernährung #диета #питание #здоровье #диетолог #dietasaludable #sağlık #yaşam #istanbul #antalya #alanya #turkey #nutrition #weightloss #nutrition #nutritionist #dietitian #nutricionista #ernährungsberater #english #deutsch #alemán #german #spanish #espanol #spanisch #swedish #schwedisch #sueco #russian #russisch #ruso #русский язык #anlatilke #tellmeilke #diet #healthydiet #dietitian #nutricionista #ernährung #gesundeernährung #gesundessen #ernährungsberatung #диета #диетолог #здороваядиета #питание #здоровоепитание #salud #dietasaludable #nutricionistaesportiva #sportsnutrition #sports #fitness #alanya #antalya #istanbul #turkey
KAYNAK
コメント